ХРАНАЛОГІЯ РАННЯГА ПАЛЕАЛІТУ
(частка 1)
Матэрыял з Вікіпедыі - вольнай энцыклапедыі
Храналогія ранняга палеаліту утрымоўвае звесткі пра найважныя знаходкі рэштак прадстаўнікоў роду Homo[1] і археалагічных артэфактах, а таксама пра геалагічныя эпохі, важных для іх датоўкі, за перыяд 3 млн.-300 тыс. гадоў назад. Для дадзенага перыяду датоўкі носяць прыблізны характар (звычайна з дакладнасцю да некалькіх дзясяткаў тысяч гадоў), а ў шэрагу выпадкаў роскід меркаванняў даследнікаў складае сотні тысяч гадоў. Указанне "гадоў назад" у табліцы апускаецца. Буйным шрыфтам адзначаны найважныя геалагічныя і палеакліматычныя звесткі. Дадзеныя, адпрэчваныя большасцю аўтараў, але атрымаўшыя вызначаны распаўсюд у літаратуры, пазначаны курсівам.
Зараджэнне гамінідаў у Афрыцы
- Каля 3 млн. - пачатак позняга пліяцэну. Цёплы клімат.[2]
- Каля 2,8 млн. - Арыдзізацыя (усушэнне) афрыканскага клімату, якая дасягае максімуму да 2,6-2,52 млн.[3]
- 2,74 млн. - Павелічэнне абляднення ў Арктыцы, Паўночнай Азіі і Амерыцы.[4]
- 2,614 млн. - Пачатак статыстыкі па эпохах MIS (ангел.)руск..[5]
- 2,588 млн. - Завяршэнне неагену і пліяцэну. Пачатак чацвярцічнага перыяду і плейстацэну.[6]
- 2,581 млн. - Інверсія палеамагнітных эпох Гаўс і Матуяма.[7]
- Каля 2,6-2,5 млн. - Стаянка Вест-Гону ў даліне ракі Ома (Паўднёвая Эфіёпія, да поўначы ад возера Туркана), пласт Шунгура (ангел.) руск. C, каменныя прылады (каля 3000) індустрыі Алдувай I (Mode 1, ці алдувайская культура).[8]
- Каля 2,5 млн. - Рэшткі Australopithecus garhi з Буры (ангел.) руск. (даліна Аваш, Эфіёпія), магчыма, выкарыстоўваліся каменныя прылады.[9]
- Каля 2,5-2,3 млн. - З'яўленне Homo habilis.[10] У тэрміналогіі Ю. І. Сямёнава, хабілісы - не людзі, а "познія прадлюдзі"[11].
- Каля 2,4 млн. - Скроневая костка з Барынго (Кенія), KNM-BC 1, магчыма, Homo rudolfensis.[12]
- Каля 2,4 млн. - Сківіца UR 501 з Ураха (Малаві), Homo rudolfensis.[13] Гл. ілюстрацыю: Файл:HPCR-UR 501-03.jpg
- 2,4 млн. (?) - Каменныя прылады індустрыі Алдувай I у Йіроне (Ізраіль).[14]
- 2,34 млн. - Каменныя прылады (каля 3000) з Локалалей 2C (да захаду ад воз. Туркана).[15]
- 2,34 млн. - Зуб KNM-WT 42718 індывіда роду Homo, знойдзены да захаду ад воз. Туркана.[16]
- 2,33 млн. - Сківіца A.L. 666-1 з Хадара (ангел.)руск. (Паўночна-усходняя Эфіёпія), магчыма якая належала Homo habilis, знойдзена побач з каменнымі прыладамі індустрыі Алдувай I.[17]
- (??) Каля 2.5-2.3 млн. - "Каменная прылада" з Сан-Валье (Францыя)[18]. Антрапагеннае паходжанне адмаўляецца, як і ў дачыненні да шэрагу іншых знаходак у Еўропе[19].
- 2,2 млн. - Каменныя прылады з Канжэра (ангел. Kanjera, Кенія).[20]
- 2,15-2,14 млн. – Палеамагнітны экскурс Рэюньён.[21]
- Каля 2,04 млн. - Знаходкі прылад у пласце Шунгура F.[22]
- Каля 2,35-2,00 млн. - Каменныя прылады індустрыі Алдувай I у ракі Семлікі (ІНШ Конга).[23]
Пачатак "зыходу з Афрыкі"
- (??) Больш 2 млн. - Знаходкі каменных прылад у Жэньцзыдуне, ангел. Renzidong (Аньхой), пэўнасць аспрэчваецца.[24]
- Каля 2 млн. - Аблядненне захоплівае гару Кіліманджара.[25].
- 2-1,88 млн. - Кообі-Фора, фармацыя Верхняе Бургі.[26]
- 1,95-1,77 млн. – Палеамагнітны этап Алдувай.[27]
- 2-1,9 млн. (?) - апрацаваныя прадметы з разрэзаў Рыват і Боры (Пэбби-Хіллс) у Паўночна-заходнім Пакістане.[28]
- 2-1,9 млн. (?) - Рэшткі KNM-ER 3228 і KNM-ER 1481, верагодна хабілісы.[29]
- 1.9 млн. - Знаходкі прылад у Алдувайскай цясніны. Пласт I і ніжняя частка пласта II злучана з хабілісамі[30]
- 1,9 млн. - Знаходкі прылад у Кромдраай B (ПАР).[31]
- Каля 1,9 млн. - Чэрап Homo habilis з Кообі-Фора (ангел.) руск. (на ўсход ад возера Туркана) - KNM ER 1813 (ангел.)руск..[32]
- 1,9 млн. (?) - Фрагмент чэрапа Homo erectus (KNM-ER 2598), магчыма самы ранні.[33]
- 1,89 млн. - гамінід 1470 (KNM ER 1470) з Кообі-Фора (Homo rudolfensis)[34].
- 1,88 млн. - Туф KBS[35] фармацыі Кообі-Фора ў наваколлях воз. Туркана (Рудольф)[36].
- 1,85 млн. - Фрагменты індывіда OH 65 (Алдувай), блізкі Homo rudolfensis.[37]
- 1,84 млн. - Фрагмент чэрапа (L894-1) з верхніх пластоў Шунгура: разглядаецца як прамежкавы паміж эрэктусам і хабілісам.[38]
- 1,83 млн. (?) - Знаходкі ў Малайзіі, штат Перак.[39]
- 1,81 млн. - Знаходка дзіцяці Homo erectus з Моджокерто. Датоўкі аспрэчваюцца, ёсць меркаванне о 1,2-1 млн.[40]
- 1,81 млн. - Максімум арыдзізацыі (засушлівасці) па дадзеных з басейна возера Туркана.[41]