ДЗІРЫНГСКАЯ КУЛЬТУРА
Матэрыял з Вікіпедыі - вольнай энцыклапедыі
ДЗІРЫНГСКАЯ КУЛЬТУРА, КУЛЬТУРА ДЗІРЫНГ-ЮРАХ - археалагічная культура палеаліту, змешчаная на тэрыторыі Якутыі, у раўчука Дзірынг-Юрах, які ўпадае ў Лену (цяпер - на тэрыторыі прыроднага парку "Ленскія слупы").
Гісторыя адкрыцця і даследаванні
Стаянка была выяўлена ў 1982 годзе і адразу ж стала сенсацыяй. Гісторыі яе адкрыцця, як гэта звычайна і бывае, папярэднічаў выпадак - у 1982 годзе ў Якуцку павінен быў адбыцца геалагічны кангрэс, удзельнікам якога арганізатары павінны былі паказаць найболей прадстаўнічыя разрэзы найболей высокіх (такім чынам - найболей старажытных) тэрас ракі Лена.
Геолагамі Камалетдзінавым і Грыненка ў мясцовасці Дзірынг-Юрах (з якуцкага - Глыбокая рэчка) быў закладзены шурф, у якім былі выяўлены касцяныя чалавечыя рэшткі. Геолагі звязаліся з археалагічнай экспедыцыяй пад кіраўніцтвам Ю. А. Мачанава і С. А. Федасеевай, якія і прыбылі на дадзенае месца.
У выніку было высветлена, што сваім шурфам геолагі часткова разбурылі неалітычнае пахаванне позняга неаліту (ымыяхтахская культура II тыс. да н. э. - сучаснікі Эхнатона і Нефертыці). Тутака ж былі зроблены працы, у выніку якіх дадзенае неалітычнае пахаванне (пяць пахаванняў) было цалкам раскапана.
І вось - 9 кастрычніка 1982 года, пасля канчатковай разборкі неалітычных пластоў, у іх нізе сталі сустракацца прылады архаічнага аблічча, па вонкавым выглядзе супастаўныя толькі з найстаражытнымі прыладамі алдаванскай эпохі.
Па архаічным выглядзе прылад Ю. А. Мачанаў датуе іх узростам 1,8 мільёна гадоў, што перавышае ўзрост іншых стаянак на тэрыторыі Сібіры, і набліжаецца да ўзросту найстаражытных стаянак чалавека, знойдзеных у Алдувайскай цясніне ў Афрыцы.
Пры далейшых даследаваннях выявілася, што пласты дзірынгскай культуры перамяжоўваюцца з рачнымі пластамі Лены, узрост якіх, па яго адзнацы, быў не меней 2-3 мільёнаў гадоў.
Гэта наводзіла на думку, што рэальны ўзрост дзірынгскай культуры можа апынуцца нават больш узросту алдувайскіх знаходак, а значыць, у Сібіры чалавек мог з'явіцца раней, чым у Паўночнай Афрыцы, якая лічылася дагэтуль прарадзімай чалавека ўмелага.
Менавіта гэтай тэорыі "знешнетрапічнага паходжання чалавека" стаў прытрымвацца Ю. А. Мачанаў.
Вынікі незалежнай датоўкі дзірынгскай культуры былі апублікаваны ў 1997 годзе амерыканскімі навукоўцамі (Michael R. Waters, Steven L. Forman and James M. Pierson).
Паводле тэрмалюмінесцэнтнага аналізу прылад з кварцыту, узрост адкладаў з культурнымі рэшткамі склаў ад 260 тысяч да 370 тысяч гадоў.[1][2]
Значэнне культуры Дзірынг-Юрах
Узрост у сотні тысяч гадоў, вядома, не гэтак уражлівы, як першапачаткова заяўленыя мільёны, але і такая датоўка прымушае перагледзець склаўшыяся ўяўленні пра рассяленне продкаў чалавека.
Гэты час адпавядае максімальнаму аблядненню Сібіры, калі магутныя леднікі перагароджвалі плынь Лены, утворачы тут гіганцкую гаць. Выяўленне гэтак старажытнага помніка ў Паўночна-усходняй Азіі кажа пра рэальнасць засваення гэтай тэрыторыі ўжо ў ніжнім палеаліце і прынцыповай магчымасці пранікнення чалавека ў Берынгію, і далей, у Амерыку.[3]
Нататкі 1. M.R.Waters et al. Diring Yuriakh: a Lower Paleolithic site in central Siberia // Science 275, 1281—1284 (1997) 2. Archaeological Dating 3. Васильев С. А. Сибирь и первые американцы // Природа, № 8, 2001
Літаратура Ю. А. Мочанов «Древнейший палеолит Диринга и проблема внетропической прародины человека» (Новосибирск, 1992). 254 с. Спасылкі • «Diring Yuriakh (Russia)» • С.Федосеева, Ю.Мочанов. Сокровища Диринг-Юряха
Крыніца — «http://ru.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%94%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%BD%D0%B3%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0&oldid=38410059»