ВІЛЛЕНДОРФ-КАСЦЕНКАЎСКАЯ КУЛЬТУРА
Матэрыял з Вікіпедыі - вольнай энцыклапедыі
ВІЛЛЕНДОРФ-КАСЦЕНКАЎСКАЯ КУЛЬТУРА, КАСЦЕНКАЎСКА-ВІЛЛЕНДОРФСКАЯ КУЛЬТУРА, КАСЦЕНКАЎСКА-ВІЛЛЕНДОРФСКАЯ АГУЛЬНАСЦЬ КУЛЬТУР (ангел. Kostenki-Willendorf culture) - археалагічны комплекс лакальных культур позняга палеаліту Цэнтральнай Еўропы і Рускай раўніны. Яе разглядаюць як частку Усходняга Гравета.
Навукова датуецца 30 000 (пачатак у Аўстрыі і Маравіі) - 20 00 гг. да н. э.
Агульнасць культур Маравіі, Польшчы, даліны рэк Прыпяць, Дзясна, верхняга Дняпра, Дона.
Склалася ў выніку руху плямёнаў з Маравіі уздоўж далін Віслы, Прыпяці, Дзясны да Дона следам за мігруючымі жывёламі.
Рух жывёл быў выкліканы рэзкім пацяпленнем. Характэрны выгляд мастацтва, які адрознівае культуру ад іншых - постаці Венер.
Найболей вядомая - Віллендорфская Венера (датавана 30 000-27 000 гг. да н. э.) з Ніжняй Аўстрыі, была выраблена не з мясцовага крэменя.
Гэта паказвае на міграцыю плямёнаў культуры з іншай тэрыторыі. Як лічаць, была статуэткай багіні Зямлі.
На тэрыторыі Расіі ў даліне Дона існавала мясцовая культура, частка Віллендорф-касценкаўскай культуры – Касценкаўска-аўдзееўская культура.
Асноўныя помнікі: стаянкі Віллендорф, Касценкаўскі комплекс стаянак.
У шкілеце маладога чалавека 30 тыс. летняй даўнасці са стаянкі Маркіна Гара, якая адносіцца да дадзенай культуры, выяўлена мітахандрыальная гаплагрупа U2, цяпер рэдкая [1].
Нататкі 1. Молекулярная Генеалогия > Статьи > A Complete mtDNA Genome of an Early Modern Human from Kostenki, Russia
Спасылкі http://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%92%D0%B8%D0%BB%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%BE%D1%80%D1%84-%D0%BA%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B5%D0%BD%D0%BA%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BA%D1%83%D0%BB%D1%8C%D1%82%D1%83%D1%80%D0%B0
Да ведама:
ГАПЛАГРУПА U MTDNA) У папуляцыйнай генетыцы чалавека гаплагрупай U завуць адну з гаплагруп, выяўленых пры аналізе паслядоўнасці мітахандрыяльнай ДНК (mtDNA).
Гэтая гаплагрупа шырока распаўсюджана ў Еўропе, яе носьбіты аддзяліліся ад макрагрупы R, падгрупы ў гаплагрупе N каля 55 тыс гадоў назад.
За час які прайшоў з тых часоў гаплагрупа U акрамя Еўропы распаўсюдзілася таксама ў паўночнай Афрыцы, Аравіі, Індыі і на Блізкім Усходзе.
Падзялілася на 8 падгруп, ад гаплагрупы U8 аддзяліўся таксама гаплатып К.
Утрыманне
* 1 Гаплагрупа U1
* 2 Гаплагрупа U2
* 3 Гаплагрупа U3
* 4 Гаплагрупа U4
* 5 Гаплагрупа U5
* 6 Гаплагрупа U6
* 7 Гаплагрупа U7
* 8 Гаплагрупа U8
o 8.1 Гаплагрупа K
Гаплагрупа U1
У асноўным сустракаецца на Блізкім Усходзе, хоць з ніжэйшай частатой, а таксама выяўлена ва ўсім Міжземнамор'і.
Напрыклад, U1a распаўсюджаная на вялікай прасторы ад Індыі да Атлантыкі, але вельмі рэдка сустракаецца на заходніх і паўночных берагах Еўропы, у тым ліку на Брытанскіх выспах і ў Скандынавіі.
Некалькі носьбітаў выяўлена ў Італіі (у Таскане).
У Індыі U1a знойдзена ў заходняй частцы. U1b распаўсюджана ў тых жа рэгіёнах, але з яшчэ меншай частатой.
Нешматлікія носьбіты выяўлены ў габрэйскай дыяспары.
Ва Ўсходняй Еўропе U1a і U1b распаўсюджаныя з аднолькавай частатой.
Гаплагрупа U2
З нізкай частатой сустракаецца па ўсёй Еўропе і на Блізкім Усходзе.
Гаплагрупа U3
У Еўропе і Сярэдняй Азіі распаўсюджванне зафіксавана на ўзроўні 1% насельніцтва, на Блізкім Усходзе - 2,5%.
Носьбітамі U3 з'яўляецца каля 6% насельніцтвы Каўказа і ад 36 да 56% цыган Польшчы, Літвы і Іспаніі.
Гаплагрупа U4
Шырока распаўсюдзілася ў Еўропе прыкладна 25 тыс гадоў назад.
Гаплагрупа U5
Нараўне з U8a найстарэйшая гаплагрупа Homo sapiens sapiens у Еўропе. Век - ад 50 да 60 тыс гадоў.
Часцей за ўсё сустракаецца на поўначы, сярод саамаў, фінаў і эстонцаў, але з нізкай частатой можа быць выяўлена і ў астатніх частках Еўропы, на Блізкім Усходзе і ў Афрыцы.
Падгрупа U5a лічыцца асоба ўспрымальнай да сіндрому набытага імуннага дэфіцыту.
Гаплагрупа U6
На ўзроўні 10% распаўсюджаная ў Паўночнай Афрыцы, асабліва сярод алжырскіх бербераў (29%)[1] in North Africa (with a maximum of 29% in Algerian Berbers[10], а таксама на Пірэнэйскім паўвостраве, Канарскіх выспах і ва Ўсходняй Афрыцы.
Хоць на Пірэнэях распаўсюджванне гаплагрупы U6 дасягае максімуму, лічыцца, што паўстала яна не тут, а ва Ўсходняй Афрыцы паміж 25 і 66 тыс гадоў назад.
Сярод трох асноўных падгруп U6:
* U6a распаўсюджаная ад Канарскіх выспаў і Пірэнэйскага паўвострава да Сірыі, Эфіёпіі і Кеніі з найвышэйшай частатой ва Ўсходняй Афрыцы. Век: 24 - 27 тыс гадоў.
Вылучаецца таксама гаплагрупа U6a1, распаўсюджана ў тых жа рэгіёнах, але яна вылучылася каля 15 - 20 тыс гадоў назад.
* U6b сустракаецца часцей ў заходніх рэгіёнах, у Іспаніі - на поўначы краіны, акрамя яе - у Марока, Алжыры, Сенегале і Нігерыі. Век: 8,5 - 12 тыс гадоў.
Падгрупа U6b1, якая вылучылася каля 6 тыс гадоў назад, сустракаецца толькі на Пірэнэйскім паўвостраве і Канарскіх выспах.
* U6c маецца толькі ў Марока і на Канарскіх выспах. Век: 6 - 17,5 тыс гадоў. Не мае мутацыі (16219), агульнай для U6a і U6b.
Гаплагрупа U7
У шматлікіх еўрапейскіх папуляцыях гэтая гаплагрупа адсутнічае, але на Блізкім Усходзе частата яе распаўсюджвання перавышае 4%, дасягаючы 10% сярод жыхароў Ірана і ізноў апускаючыся да 5% у Пакістане.
На захадзе Індыі да носьбітаў гэтай гаплагрупы ставяцца 12% насельніцтвы, але ў астатніх рэгіёнах краіны - толькі 2%. Радзімай U7 лічаць Іран або заходнюю Індыю.
Гаплагрупа U8
* U8a Спецыфічная для баскаў, паколькі ў Паўночнай Афрыцы адсутнічае, лічыцца, што яна занесеная з заходняй Азіі.
• U8b Знойдзеная ў Італіі і Іярданіі.
У генафондзе беларусаў выяўлены 23 гаплагрупы мтднк: C, F, G, H, HV, I, J, K, N, N1b, pre-HV, pre-V, R, T, U2, U3, U4, U5a, U5b, U7, U8(xK), V, W. З іх 17 сустракаюцца з сярэдняй чашчынёй, якая задавальняе 1% крытэру палімарфізму.
Найболей распаўсюджаны ў беларусаў чатыры гаплогруппы: H, J, U5a, T (чашчыня кожнай з гэтых гаплагруп - больш 5%, гаплагрупы пералічаны ў парадку змяншэння чашчыні).
Найвялікая частка генафонду беларусаў прадстаўлена гаплагрупай H (38%), а астатнія частыя гаплагрупы J, U5a, T сустракаюцца ў 4 разы радзей (7-10%).